Β) Η ιστορία του συλλόγου σε κεφάλαια
Καλώς ήρθατε στην κοινότητα του Σκακιστικού Συλλόγου Παγκρατίου και του Σκακιστικού Μορφωτικού Αθλητικού Ομίλου Καισαριανής. Ο Σκακιστικός Όμιλος Παγκρατίου είναι συνδεδεμένος, στην “κοινή σκακιστική συνείδηση” με την έννοια της παρέας και της συντροφικότητας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, όμως, ότι αποτελεί και ένα από τα πιο ιστορικά σκακιστικά σωματεία της Αθήνας!
Ακολουθούν σημαντικά στοιχεία από την ιστορία του συλλόγου:
Β) Η ιστορία του συλλόγου σε κεφάλαια
Η προϊστορία
Ο πυρήνας των πρώτων σκακιστών του συλλόγου, ξεπήδησε από τις τάξεις της Περιηγητικής Λέσχης Παγκρατίου (Π.Λ.Π.), που ξεκίνησε στα δύσκολα χρόνια της δικτατορίας – το 1971, με έδρα στην οδό Φρύνης. Την εποχή εκείνη, οι σύλλογοι που είχαν σαν κύριο αντικείμενο τις εκδρομές ήταν από τους λίγους που επιτρεπόταν να λειτουργούν κι έτσι το σκάκι του Παγκρατίου βρήκε εκεί τη στέγη του, σαν το πρώτο αθλητικό τμήμα της Π.Λ.
Οι πρώτοι σκακιστές που στελέχωσαν το σκακιστικό τμήμα της Π.Λ. ήταν: ο παλιός υποψήφιος μαιτρ (ΥΜ) Δημήτρης Αποστολόπουλος (ο επονομαζόμενος «γριά», ονομασία την οποία οι παλιοί Παγκρατιώτες είχαν δώσει και στον αγαπημένο του σύστημα με δ2-δ4, Ιη1-ζ3, Αγ1-ζ4, ε2-ε3 και γ2-γ3), ο Ντίνος Ζώτος (αυτοδίδακτος προπονητής, αρχηγός της ομάδας και με καθοριστικό ρόλο στις μετέπειτα εξελίξεις), ο Ηλίας Βάπτισμας, ο Βόγλης, ο Κυριακόπουλος, ο Νίκος Καρούζος και άλλοι. Οι πρώτοι έφηβοι που έδωσαν το “παρών” ήσαν ο Τάκης Άλβας, ο Τάσος Νικολούζος (σήμερα ζει στην Αίγινα) και ακολούθησαν ο Κώστας Κουτσούκος, τα αδέλφια Ηλίας & Χρήστος Σακελλαρίου (ο Χρήστος τώρα Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης), ο Νίκος Κόντος (Καλλίθρακας-Κόντος το πλήρες επώνυμό του, σήμερα Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης), ο Βαγγέλης Καλούσης (μετέπειτα μαιτρ) και λίγο αργότερα ο Ηλίας Κουρκουνάκης, ο “Φισεράκος” ή “ο μικρός με τα κοντά παντελονάκια”! Η εφηβική ομάδα της Π.Λ.Π. ήταν ήδη ισχυρότερη από την αντρική!
Ίδρυση- Τα πρώτα χρόνια
Μια διάθεση αυτονόμησης του σκακιού, αλλά και ένας… μικρο-τσακωμός, οδηγούν το 1973 στην απόσχιση των σκακιστών από την Π.Λ. και τη συνακόλουθη ίδρυση του ΣΟΠ, με κύριους πρωτεργάτες τον Ζώτο (που σε λίγο καιρό αποσύρθηκε) και τον … από μηχανής θεό Γιώργο Παπαδόπουλο (τυπογράφος με κατάστημα στη Φιλολάου). Βασικά ιδρυτικά στελέχη και οι Δημήτρης Μάντης, Ευαγγελίδης και Δημήτρης Λιγηρός. Από τους εφήβους οι Άλβας, Νικολούζος, Κόντος, Χρήστος Σακελλαρίου και Κουρκουνάκης ακολουθούν και εγγράφονται στο σύλλογο, ο οποίος αποκτά γραφεία στην οδό Κόνωνος (το θρυλικό… “υπόγειο”). Το ξεκίνημα της λειτουργίας γίνεται απόλυτα δημοκρατικά (ιστορικές έχουν μείνει οι βαθύτατα δημοκρατικές διαδικασίες – με συμμετοχή όλων!) και πρώτος πρόεδρος εκλέγεται ο Γ. Παπαδόπουλος (αργότερα έγινε επίτιμος πρόεδρος). Για την ίδρυση του συλλόγου γίνεται γιορτή στις 20 Οκτωβρίου 1973, παρουσία πολλών σκακιστών και με σιμουλτανέ του Γιώργου Τρικαλιώτη, κορυφαίου παίκτη της εποχής και μέλους της Εθνικής Ομάδας. Κάποια χρονιά διετέλεσε Πρόεδρος κι ο κ. Φίφης (που σήμερα μένει στην πολυκατοικία του εντευκτηρίου μας – «Η ζωή κύκλους κάνει»!).
Σύντομα η ομάδα κατεβαίνει στα πρώτα Διασυλλογικά. Από τις πρώτες “ενισχύσεις” ο αείμνηστος Τάκης Παναγόπουλος, Πρωταθλητής Ελλάδος 1957, δικηγόρος, στιχουργός, μουσικοσυνθέτης και άνθρωπος με πηγαίο χιούμορ. Ως ομοσπονδιακός μαιτρ (ΟΜ, από τους ελάχιστους που κατείχαν τον τίτλο τότε) θα πάρει δικαιωματικά την 1η σκακιέρα, έστω κι αν οι πιο πολλές παρουσίες του εκεί θα θεωρηθούν… “θυσία, για να κατέβουν οι υπόλοιποι”. Σημαντικό ρόλο παίζουν και δυο άνθρωποι που δυστυχώς δεν υπάρχουν πια: ο Σταύρος Γιαννόπουλος (παλιός αντιστασιακός απ’ την Καισαριανή) κι ο παλιός ΥΜ Γιώργος Δημόπουλος (μεταλλουργός μηχανικός στη ΔΕΗ).
Το 1975 ο σύλλογος πανηγυρίζει το πρώτο του μετάλλιο σε πανελλήνιους ατομικούς αγώνες: Ο Τάκης Άλβας 3οςστο Πρωτάθλημα Νέων! Χάρη σ’ αυτή του την επιτυχία, ο Τάκης επιλέγεται και μετέχει σε μια από τις πρώτες εμφανίσεις της εθνικής ομάδας Νέων, που έγινε τη χρονιά εκείνη στην Αθήνα. Επρόκειτο για δυο φιλικά ματς ενάντια στην ισχυρή εφηβική ομάδα της Βουλγαρίας. Η ομάδα ήταν τριμελής και εκτός από τον Τάκη, μετείχε και ο σχεδόν 15χρονος Κουρκουνάκης.
Την ίδια χρονιά διοργανώθηκε το πρώτο εσωτερικό πρωτάθλημα του συλλόγου, στο οποίο μετείχαν σχεδόν όλοι οι σκακιστές του. Η λήξη των αγώνων βρήκε τους Άλβα και Κουρκουνάκη ισόβαθμους στην πρώτη θέση, οπότε χρειάστηκε ματς 4 παρτίδων για την ανάδειξη του πρώτου πρωταθλητή του ΣΟΠ. Νικητής ο Ηλίας με σκορ 3-1.
Τα χρόνια 1975-1978, η παρέα διευρύνεται με τους Κεβρεκίδη (χημικός μηχανικός, σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες σήμερα εργάζεται ως Καθηγητής στις ΗΠΑ), Παναγιώτη Πρίνο (πολιτικός μηχανικός, σήμερα Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης), Γιάννη Ταβουλάρη, Θανάση Πολυζωίδη, Γιώργο Νικολαΐδη (τραπεζικός υπάλληλος που έχει σπουδάσει νομικά, από τους σημαντικότερους διοικητικούς παράγοντες επί 30 συναπτά έτη), Ντίνο Αντωνιάδη (μαθηματικός, από τους πιο ευρηματικούς παίκτες, εντός και εκτός σκακιέρας), Βαγγέλη Πετρίδη, Παναγιώτη Σούρσο και Απόστολο Σοφό (γιατρός, σήμερα ζει στο Καρπενήσι). Από εφήβους, εμφανίζονται οι αδερφοί Τάσος και Κώστας Λυριντζής (έκαναν τη δεύτερη φωνή όποτε αποφάσιζε κάποιος να τραγουδήσει, Καθηγητές αργότερα στις ΗΠΑ, όπου πριν από κάποια χρόνια ο Κώστας “χάθηκε” άδικα), ο Χριστόδουλος Γερογιάννης (ο τωρινός μας Πρόεδρος), ο Βασίλης Δημόπουλος (γιος του Γιώργου) και ο Σπύρος Λαζαράτος.
Οι πρώτες ατομικές μεγάλες επιτυχίες
Οι πρώτες σημαντικές ατομικές επιτυχίες σκακιστών του συλλόγου είναι συνδεδεμένες με το όνομα του Ηλία Κουρκουνάκη. Ο Ηλίας είναι ο κορυφαίος έφηβος (κάτω των 20 ετών) σκακιστής της χώρας για την διετία 1978-79, με μια κατάκτηση πρωταθλήματος νέων, δυο συμμετοχές με την Εθνική Νέων σε Βαλκανιάδες και πρώτη θέση στο “Εφηβικό Ακρόπολις 1979”, χάρη στην οποία έγινε ο πρώτος Έλληνας που κέρδισε διεθνές τουρνουά χωρίς ισοβαθμία. Ο Ηλίας είναι και ο πρώτος σκακιστής του συλλόγου που κατέκτησε τον τίτλο του ΟΜ, στα τέλη του 1980, ενώ τα αμέσως επόμενα χρόνια είχε συμμετοχές με τις Εθνικές ομάδες Ελπίδων και Ανδρών. Το 1982 ισοβαθμεί στην 1η θέση του ατομικού Πρωταθλήματος Ελλάδος Ανδρών, όμως επιλέγει να μην διεκδικήσει τον τίτλο σε ματς-μπαράζ επειδή δεν περίμενε τέτοια επιτυχία και είχε προγραμματίσει να πάει διακοπές (η Ε.Σ.Ο. αρνήθηκε να αλλάξει τις ημερομηνίες, παρά τη συμφωνία του αντιπάλου του Νίκου Σκαλκώτα).
Το 1979 η ομάδα του ΣΟΠ είναι ήδη μια από τις πιο ισχυρές ομάδες σε πανελλαδικό επίπεδο και συμμετέχει στην Α’ Εθνική, που γίνεται ακόμα με τον… παραδοσιακό τρόπο, “Κυριακή προς Κυριακή”, όπως τώρα η Β’ Εθνική. Την 1η σκακιέρα της ομάδας κρατάει ο Τ. Παναγόπουλος και ακολουθεί η δύναμη κρούσης από τους τρεις νέους ΥΜ του συλλόγου Κουρκουνάκη, Άλβα και Κόντο. Άλλα βασικά στελέχη ήταν οι Πρίνος, Νικολαΐδης, Αντωνιάδης και οι έφηβοι Γερογιάννης και Βασίλης Δημόπουλος.
Το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς ο σύλλογος τολμά την πρώτη του σημαντική διοργάνωση, ένα ελβετικό τουρνουά 11 γύρων με 24 συμμετοχές, ανάμεσα στις οποίες και οι μαιτρ Παϊδούσης και Σταματόπουλος. Νικητής ο Στέλιος Ψάρρας, ενώ ακολούθησαν οι Φρεντζάς και Παϊδούσης. Οι Κουρκουνάκης-Άλβας δε μετείχαν και πρώτος Παγκρατιώτης αναδείχθηκε ο Κόντος, που κατέλαβε την τέταρτη θέση.
Μέσα στο 1979 εμφανίζονται δυο σημαντικά στελέχη, ο ταλαντούχος νεαρός Δημήτρης Βανδώρος (παραλίγο Πρωταθλητής Ελλάδος το 1985, σήμερα δικαστικός στο Συμβούλιο της Επικρατείας και … απλός φίλος του συλλόγου) και ο Χάρης Σιαφάκας (με αγωνιστική και ακόμα σημαντικότερη διοικητική-οργανωτική συνεισφορά, σήμερα ζει και εργάζεται ως μεταλλειολόγος στην Ιτέα). Επίσης, οι Μηνάς Λυμούρης (σήμερα εργάζεται ως καθηγητής μαθηματικών στη Ζάκυνθο), Παναγιώτης Αναιρούσης (λίγο αργότερα μετακόμισε στη Μυτιλήνη, όπου αναδείχθηκε στο σημαντικότερο σκακιστικό παράγοντα του νησιού), Σπύρος Καχριμάνης, Πέτρος Λουπάκης και ο έφηβος Χρήστος Κεφαλής.
Στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ‘80 πολλοί σκακιστές του συλλόγου κατακτούν τίτλο ΟΜ ή ΥΜ, ενώ άλλοι φτάνουν πολύ κοντά, όπως ο Αντωνιάδης, που συγκέντρωσε τρεις νόρμες ΥΜ, οι οποίες όμως δεν κάλυπταν τον ελάχιστο απαιτούμενο αριθμό των 24 παρτίδων.
Την περίοδο 1980-81 οι καινούργιοι ταλαντούχοι έφηβοι ονομάζονται Βασίλης Βασιλακόπουλος, Νίκος Παναγόπουλος, Νίκος Εφεντάκης και Σπύρος Αλεξίου (πρόσφατα ξαναγύρισε, μετά από μια πετυχημένη επιστημονική καριέρα στο εξωτερικό), ενώ στον Όμιλο έρχεται ο Θύμιος Παπακωνσταντίνου (λαμπρός προβληματίστας εκείνα τα χρόνια, άξιος Πρόεδρος του ΣΜΑΟΚ σήμερα) και ο αγαπητός σε όλους Δημήτρης Γκρουέζας. Λίγο αργότερα έρχονται με μεταγραφή οι Σταύρος Μαρουλάκος, Τάκης Μιχόπουλος και Μπάμπης Τσίτουρας, ενώ εμφανίζονται οι Λάκης Τράντας, Κώστας Ρούσσσος, Γιώργος Γεωργόπουλος και ο έφηβος Τάσος Τσούφης.
Οι πρώτες γυναίκες που ξεχώρισαν ήρθαν την περίοδο 1981-82: η Ρούλα Τανισκίδου (ελεγκτής εναέριας κυκλοφορίας, έπαιξε με την Εθνική Γυναικών στην Ολυμπιάδα του Ντουμπάι το 1986) και η Ελπίδα Φωτιάδου (χημικός), που ήρθε στον σύλλογο μαζί με τον αδελφό της Κλεάνθη. Σήμερα είναι και οι δυο είναι μητέρες (η Ελπίδα 4 παιδιών!), αλλά εξακολουθούν να βοηθούν τις ομάδες του ΣΟΠ και του ΣΜΑΟΚ, όποτε χρειαστεί.
Ήδη η ομάδα “δένεται” με διάφορα ταξίδια στην επαρχία, που θα συνδεθούν με… ανεπανάληπτα κωμικά επεισόδια, τα οποία αξίζει κάποια στιγμή να καταγραφούν, στη… “Βίβλο του Σ.Ο. Παγκρατίου”. Ταξίδια -που συνεχίστηκαν και τα επόμενα χρόνια- στη Θεσσαλονίκη, την Κρήτη, την Ξάνθη και την Αλεξανδρούπολη έχουν μείνει… ιστορικά! Βασικοί πρωταγωνιστές, με το χιούμορ και τις εμπνεύσεις τους, ο Άλβας, ο Κόντος, ο Νικολαΐδης, ο Τάσος Λυριντζής, ο Σιαφάκας και πάνω απ’ όλους ο Αντωνιάδης.
Το 1983 ο σύλλογος -που ως τότε διοργάνωνε τακτικά διάφορα εσωτερικά τουρνουά και αγώνες ΑΚ και ΥΜ που εντάσσονταν στο πρόγραμμα αγώνων της ΕΣΟ- προχωρά σε ένα “άνοιγμα” και συνδιοργανώνει, μαζί με τον επίσης ιστορικό Σ.Ο. Αμπελοκήπων, τα “Ιατρίδεια ‘83”, ένα ισχυρό τουρνουά όπου έπαιζαν 30 τιτλούχοι (ΟΜ και ΥΜ). Στο τουρνουά θριαμβεύει (με 8½ βαθμούς σε 9 αγώνες, 2½ ολόκληρους βαθμούς μπροστά από τους διώκτες του) ένας νεαρός και φέρελπις σκακιστής, ο μετέπειτα πολυπρωταθλητής Ελλάδας Βασίλης Κοτρωνιάς. Στη 2η θέση ισοβαθμεί ο Χάρης Σιαφάκας, ο μοναδικός που… επέζησε από αναμέτρηση με τον Κοτρωνιά.
Τη χρονιά εκείνη ορισμένες κακές συγκυρίες οδήγησαν το σύλλογο στη Β’ Εθνική, όμως την επόμενη χρονιά (1984) η ομάδα… σαρώνει κυριολεκτικά στην κατηγορία αυτή, με 100% νίκες στα παιχνίδια της και… μικρότερο σκορ το 7½-2½ στη Λιβαδειά!
Τα επόμενα χρόνια, νέες φουρνιές προικισμένων εφήβων: ο Τάσος Δρακόπουλος, οι αδελφοί Λούποι και οι αδελφοί Τζερμιαδιανοί, που σύντομα θα γράψουν τη δική τους ιστορία στην ομάδα!
Σημαντικές ομαδικές και ατομικές διακρίσεις
Το 1984, ο ΣΟΠ κατακτά τον πρώτο του πανελλήνιο τίτλο: με ηγέτη το Βανδώρο, αλλά και τους άλλους ισχυρούς νεαρούς σκακιστές του Βασιλακόπουλο, Παναγόπουλο, Τσούφη, Εφεντάκη, Γκαϊτατζή και Φωτιάδου αναδεικνύεται Πρωταθλητής Ελλάδος στο 1ο Πανελλήνιο Εφηβικό Ομαδικό Πρωτάθλημα!
Την ίδια χρονιά έρχεται κι άλλος πανελλήνιος τίτλος, σε ατομικό επίπεδο: Ο νεοφερμένος από τη Ρουμανία (σήμερα δάσκαλος σκακιού στην Καισαριανή) Σωτήρης Γκαϊτατζής κερδίζει το 1ο Πανελλήνιο Ατομικό Εφηβικό Πρωτάθλημα για παιδιά ως 16 ετών, επιτυχία που θα επαναλάβει την επόμενη χρονιά!
Στη δεκαετία του ’80 η ομάδα διακρίνεται και στις διασυλλογικές διοργανώσεις της Αττικής, αφού κατακτά μια 1ηκαι μια 2η θέση στο Κύπελλο ΟΧΙ, ενώ παίζει σε έναν τελικό του Κυπέλλου Αττικής Φιλίας, όπου ύστερα από ισοπαλία 2-2 στο κανονικό ματς, χάνει τον τίτλο στο μπαράζ (παρτίδες rapid).
Το 1986 ο ΣΟΠ πραγματοποιεί νέο «άνοιγμα», το οποίο μάλιστα θα του φανεί πολύ χρήσιμο στα χρόνια που θα ακολουθήσουν. Η χρονιά εκείνη γιορταζόταν ως “έτος αφιερωμένο στην Ειρήνη” και ο Δήμος Καισαριανής το τίμησε με σειρά εκδηλώσεων. Ξεχωριστή θέση ανάμεσα σε αυτές είχαν και σκακιστικές εκδηλώσεις, τις οποίες ανέλαβε ο ΣΟΠ και το αποκορύφωμα αυτών ήταν ένα ισχυρό Όπεν τουρνουά με 32 συμμετοχές και νικητή τον ΙΜ Νίκο Σκαλκώτα.
Την ίδια χρονιά, με πυρήνα τους Κουρκουνάκη (που έχει μόλις επιστρέψει από σπουδές Ψυχολογίας στον Καναδά), Βανδώρο, Άλβα και Σιαφάκα, η ομάδα κατακτά το Διασυλλογικό Κύπελλο Ελλάδος, ενώ την επόμενη χρονιά έρχεται 3η στο Διασυλλογικό Πρωτάθλημα. Την περίοδο εκείνη σημαντική είναι και η αγωνιστική βοήθεια του Νίκου Πανόπουλου, που στο σύντομο πέρασμά του από την Αθήνα είχε μεταγραφεί στο σύλλογο και πρόλαβε να γίνει ΥΜ.
Νέα πρόσωπα στο σύλλογο στα τέλη της δεκαετίας του ’80 οι Θόδωρος Ζούλιας και Κώστας Θεοδωράκης (που βοηθάει και οργανωτικά την περίοδο 1993-98), καθώς και δυο ταλαντούχα παιδιά, ο Βασίλης Καράμπελας και η Ελένη Ψαρούδα. Σημαντικότερες διακρίσεις οι ατομικές επιτυχίες του Ανδρέα Τζερμιαδιανού: συμπρωταθλητής Ελλάδος προεφήβων 1988 (μαζί με το φίλο του και μέλος του συλλόγου Γιώργο Μαστροκούκο) και πρωταθλητής Νέων 1990.
Στη δεκαετία του ’90 οι αγωνιστικές επιτυχίες του ΣΟΠ συνεχίζονται και το 1992 κατακτά 2ο Κύπελλο Ελλάδος με βασικό πυρήνα τους Κουρκουνάκη, Βανδώρο, Αν. Τζερμιαδιανό, Άλβα και Ζούλια. «Ιστορική» θεωρείται η νίκη του Δημ. Βανδώρου επί του GM Σκέμπρη στον τελικό, όπου είχε επιστρατευτεί και ο Γκαϊτατζής. Την ίδια χρονιά η ομάδα αναδεικνύεται 2η στο Διασυλλογικό Πρωτάθλημα της Α’Εθνικής (αρχικός της στόχος ήταν να αποφευχθεί ο υποβιβασμός!) και ο Αν. Τζερμιαδιανός παίρνει χρυσό μετάλλιο στη Βαλκανιάδα, όπου μετέχει για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά με την Εθνική Ομάδα Εφήβων.
Το 1993 ο Ηλ. Κουρκουνάκης αποκτά επιτέλους τον τίτλο του διεθνούς μαιτρ (IM), τίτλο που την επόμενη χρονιά απόκτησε κι ο Αν. Τζερμιαδιανός. Ο Ανδρέας φτάνει στην 3η θέση του Παγκόσμιου Φοιτητικού Πρωταθλήματος (Σόφια, 1994) και γίνεται μέλος της Εθνικής Ελλάδος Ανδρών με την οποία μετέχει στην Ολυμπιάδα του 1998, στην Elista. Επίσης, τα επόμενα χρόνια θα κερδίσει δυο φορές το Πανελλήνιο Ανοικτό Ατομικό Πρωτάθλημα και θα πετύχει δυο νόρμες GM!
Αλλά και οι “μικροί” φέρνουν πολλές επιτυχίες. Μεταξύ άλλων, η ομάδα του ΣΟΠ διακρίνεται σε Εφηβικά Αττικής και έρχεται 3η στο Πανελλήνιο Διασυλλογικό Εφηβικό 1994 (Άγγ. Τζερμιαδιανός, Καράμπελας, Θεοδωράκης, Ψαρούδα…), ενώ σε ατομικό επίπεδο επιτυχίες σημειώνει η Ελένη Ψαρούδα (μεταξύ άλλων έρχεται 2η στο Πρωτάθλημα Νεανίδων 1996, πίσω από τη Μαρία Κουβάτσου). Εμφανίζεται η επόμενη (ελπίζουμε όχι και τελευταία!) “φουρνιά ισχυρών εφήβων”, με τους Κώστα Κοκόλια, Πέτρο Βαλντέν και Δημήτρη Γαλανό, που στα τέλη της δεκαετίας σημειώνουν διακρίσεις σε Πρωταθλήματα Αττικής, αλλά και Πανελλήνια.
Το 1995 και ενώ έχουν περάσει 20 ολόκληρα χρόνια μετά το πρώτο εσωτερικό πρωτάθλημα του συλλόγου, διοργανώνεται και πάλι πρωτάθλημα με τη συμμετοχή 28 σκακιστών σε ένα ελβετικό 7 γύρων. Οι χρόνοι σκέψης είναι σχετικά μειωμένοι, με αποτέλεσμα το τουρνουά αυτό να θεωρηθεί ως το πρώτο εσωτερικό πρωτάθλημα μειωμένου χρόνου του ΣΟΠ., όμως τα αποτελέσματά του δε διαφέρουν και πολύ από εκείνα του 1975. Και πάλι πρώτος ο Κουρκουνάκης (με 6,5 βαθμούς) και δεύτερος ο Άλβας, μόνο που τώρα στην 3η θέση ισοβαθμούν οι Δρακόπουλος και Άγγελος Τζερμιαδιανός, οι οποίοι το 1975 ήταν … νήπια.
Το “υπόγειο” της Κόνωνος σφύζει από δραστηριότητα και πλέον υπάρχει υπερπληθώρα παικτών, οπότε έχει ωριμάσει η ιδέα της ίδρυσης ενός σωματείου, που θα λειτουργεί ως αδελφικό του ΣΟΠ και θα δώσει αγωνιστική διέξοδο στους παίκτες που δεν “χωράνε” εύκολα στην πρώτη ομάδα. Έτσι, το 1996 λαμβάνεται η ιστορική απόφαση για την ίδρυση του ΣΜΑΟ Καισαριανής, όπου μεταγράφονται ιστορικά στελέχη της ομάδας, όπως ο Γιώργος Νικολαΐδης, σπουδαίοι εργάτες του σκακιού, όπως ο Θύμιος Παπακωνσταντίνου, και πλήθος άλλων σκακιστών.
Εκτός από το αγωνιστικό σκάκι, αρκετά μέλη μας διακρίνονται ως προπονητές (οι Κουρκουνάκης και Αν. Τζερμιαδιανός κατά καιρούς έχουν αναλάβει και κλιμάκια της Προεθνικής Νέων), διοργανωτές μεγάλης κλίμακας αγώνων (ο Άγγελος Τζερμιαδιανός μαζί με το φιλο-Παγκρατιώτη Γιώργο Μαστροκούκο έχουν διοργανώσει μεγάλα διεθνή τουρνουά, καθώς και τελικές φάσεις σχολικών και νεανικών πρωταθλημάτων), αλλά και συγγραφείς (σημαντικά βιβλία έχουν γράψει οι Βανδώρος, Κεφαλής, Κουρκουνάκης και Ανδρέας Τζερμιαδιανός).
Αξίζει να επισημανθεί ότι το 1986 τέσσερα μέλη του συλλόγου (οι Κουρκουνάκης, Βανδώρος, Πανόπουλος και Πετρίδης) μαζί με άλλους τέσσερεις φίλους σκακιστές (μεταξύ αυτών και ο μετέπειτα Παγκρατιώτης Σπύρος Ιλαντζής) αποτέλεσαν τη συντακτική επιτροπή έκδοσης του ιστορικού περιοδικού «Diva Caissa». Στο καλογραμμένο αυτό περιοδικό αρθρογραφούσαν συχνά και άλλοι Παγκρατιώτες, όπως ο Χάρης Σιαφάκας και ο Θύμιος Παπακωνσταντίνου (καλλιτεχνικό σκάκι). Από την πλούσια σκακιστική δημοσιογραφία μελών του συλλόγου, ιδιαίτερη μνεία αξίζει στους Κουρκουνάκη και Ιλαντζή, που έχουν συνεργαστεί με σημαντικά σκακιστικά περιοδικά του εξωτερικού, όπως το «New in Chess» και το «Chess Today».
Τα «πέτρινα χρόνια»
Η κρίση έρχεται για οικονομικούς λόγους. Η διακοπή της ετήσιας επιχορήγησης από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, η όξυνση του στεγαστικού προβλήματος και οι οικονομικές δυσκολίες που ακολουθούν, οδηγούν στη δύσκολη απόφαση για το κλείσιμο του εντευκτηρίου. Από τον Απρίλη του ’98 ο ΣΟΠ μένει άστεγος, για πρώτη φορά στην ιστορία του.
Η έλλειψη σταθερού εντευκτηρίου οδηγεί σταδιακά στον μαρασμό, αφού δεν έρχονται πια νέα παιδιά στον Όμιλο, ούτε γίνονται πλέον μαθήματα. Ακόμα, αρκετοί βασικοί παίκτες του συλλόγου έχουν σταματήσει το ενεργό σκάκι ή έχουν αλλάξει σωματείο. Στη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται, τα αγωνιστικά και τα οργανωτικά θέματα αναλαμβάνει ο ΟΜ Σπύρος Ιλαντζής (χημικός στο
επάγγελμα, παλαιόθεν φίλος του ΣΟΠ, που από το 1998 έχει πάρει μεταγραφή στην ομάδα), ο Τάκης Άλβας και ο Άγγελος Τζερμιαδιανός, ενώ πολύτιμη και πολυσύνθετη είναι και η βοήθεια των νεότερων παιδιών (Κοκόλιας, Γαλανός, Βαλντέν, κ.ά.). Η ομάδα από το 1997 παίζει στη Β΄ Εθνική (μάλιστα, έκανε και ένα σύντομο “πέρασμα” από τη Γ΄) αλλά οι ανδρικές της σκακιέρες (και η γυναικεία!) στέκονται με αξιοπρέπεια. Κατακτά μια 2η και μια 3ηθέση στο Κύπελλο Μπίκου και προσπαθεί με πενιχρά μέσα και πολύ κουράγιο να συντηρήσει την τόσο τιμητική παράδοση που ο ΣΟΠ έχει δημιουργήσει στο εφηβικό σκάκι.
Στο μεταξύ, ο ΣΜΑΟΚ αγωνίζεται στην Α΄ Τοπική, με βασικές μονάδες τους Εφεντάκη, Νικολαΐδη, Σούρσο, Μαρουλάκο, Φειδάκη (συνάδελφος του Νικολαΐδη και του Άγγελου στην Τράπεζα της Ελλάδος, που βοηθά και στα διοικητικά του συλλόγου) και τα αδέρφια Φωτιάδη, ενώ τα προβλήματα που αντιμετωπίζει με τις νεανικές σκακιέρες ευτυχώς λύνονται… ενδο-οικογενειακά!
Στα “δύσκολα” χρόνια, η ομάδα φιλοξενείται για τους αγώνες της. Αρχικά στον Πανελλήνιο Γ.Σ. (πολύτιμη η βοήθεια του Πέτρου Κολυβά), στη συνέχεια στην Πνευματική Στέγη του Βύρωνα (ευχαριστούμε τον κ. Δημ. Σάρολα), τα επόμενα χρόνια στο Άλσος του Βύρωνα (επί Δημαρχίας Ν. Ρογκάκου) και τέλος σε αίθουσα του Δήμου Καισαριανής (επί δημαρχίας Θαν. Μπαρτζώκα). Οι μετακινήσεις προκαλούν… γκρίνιες, ενώ το πρόβλημα στις εφηβικές σκακιέρες δε λύνεται, παρότι και πάλι εμφανίστηκαν ορισμένα ταλαντούχα παιδιά, απ’ τα οποία ξεχώρισαν ο Τάσος Χονδροματίδης και η Αλίκη Φασούλα, οι πατεράδες των οποίων βοηθούν πολύ και στα οργανωτικά.
Η αναγέννηση
Ώσπου… στα τέλη του 2005, εμφανίζεται ο… “θείος απ’ την Αμερική”: ο Χριστόδουλος Γερογιάννης, ο παλαιός παίκτης του συλλόγου και πλέον ένας από τους πιο επιτυχημένους επενδυτές στη Wall Street, αποφασίζει να επιστρέψει… ημιμόνιμα στην Ελλάδα και να βοηθήσει οικονομικά τον σύλλογο. Νοικιάζεται το -θαυμάσιο για τα ελληνικά δεδομένα- εντευκτήριο της Ζηνοδότου 22, αγοράζονται ολοκαίνουργια έπιπλα και σκακιστικό υλικό και η παρέα… ξαναμαζεύεται! Είναι όλοι εκεί! Έστω κι αν οι ξενιτεμοί συνεχίζονται (για παράδειγμα, ο θεωρητικός φυσικός Πέτρος Βαλντέν βρέθηκε αρχικά στην Αγγλία, στη συνέχεια στην Ινδία, ενώ πρόσφατα κατατάχθηκε για να υπηρετήσει τη θητεία του), όλοι σπεύδουν να βοηθήσουν, ο καθένας όσο του επιτρέπουν οι δυνατότητες και ο ελεύθερος χρόνος του. Επιστρατεύονται και οι “παλαιοί” (Λιγηρός, Σιαπκίδης – που έχει έρθει μεταγραφή απ’ τον ΣΟΑ), αλλά και… γονείς (Κ. & Β. Τζερμιαδιανού). Ο σύλλογος βελτιώνει σταθερά την εικόνα του, οργανώνει με μεγάλη επιτυχία τα πρώτα του τουρνουά, κυκλοφορεί τα πρώτα του μπουλετίν. Τον Απρίλιο του 2006 διεξάγει την 1η του Γενική Συνέλευση, προχωρά σε αρχαιρεσίες και εκλέγει το πρώτο Δ.Σ της νέας εποχής.
Το Σεπτέμβρη της ίδιας χρονιάς διοργανώνεται και πάλι Εσωτερικό Πρωτάθλημα του συλλόγου, με κανονικούς χρόνους σκέψης αυτή τη φορά, 31 ολόκληρα χρόνια μετά το προηγούμενο! Δεδομένου ότι τα σωματεία είναι πλέον δυο, αυτό τιτλοφορείται ως 1ο Εσωτερικό Πρωτάθλημα ΣΟΠ-ΣΜΑΟΚ. Οι Κουρκουνάκης και Ανδρέας Τζερμιαδιανός δεν καταφέρνουν να λάβουν μέρος, οπότε ο Κώστας Κοκόλιας αναδεικνύεται άξιος νικητής. Στη δεύτερη θέση ισοβαθμούν οι Δρακόπουλος και Άγγελος Τζερμιαδιανός, ενώ ο Άλβας, που οι νεότεροι σκακιστές αποκαλούν «πατριάρχη», ισοβαθμεί στην τέταρτη θέση.
Τους επόμενους μήνες ο σύλλογος αποκτά δυο ηλεκτρονικούς υπολογιστές, σύνδεση στο Διαδίκτυο, καθώς και δική του ιστοσελίδα. Αρχιτέκτονάς της ο Λευτέρης Μέλλος, ενώ το logo που χρησιμοποιήθηκε αποτελεί καρπό έρευνας της Ελένης Γκοβόστη – νέα δραστήρια μέλη του συλλόγου και οι δυο. Επίσης, στο γνωστό δίκτυο google δημιουργούνται δυο ομάδες διαλόγου, μια ευρεία για τους φίλους του συλλόγου -πρόκειται για πάρα πολύ ζωντανή ομάδα- και μια κλειστή για διοικητικά ζητήματα. Φυσικά αποκτά και καινούρια βιβλιοθήκη που συνεχώς εμπλουτίζεται.
Εκτός από τους Μέλλο και Γκοβόστη, άλλα νέα μέλη που κάνουν αισθητή την παρουσία τους την περίοδο 2005-2008 είναι οι νεαροί Λαέρτης Κλήμης (ήρθε με μεταγραφή, έπαιξε 2 χρονιές στο ΣΜΑΟΚ και τον βοήθησε πολύ στο διασυλλογικό) και Γιώργος Πρόικας, αλλά και οι μεγαλύτεροι Βαγγέλης Μπάσκας, Θέμης Ζυγουράκης, Σπύρος Ξανθάκης, Χρήστος Βαλιώτης, Γιώργος Μουλάς και Γιώργος Μουταφίδης.
Από εφήβους, το νέο μεγάλο όνομα είναι ο Δαίδαλος Τσοκόπουλος (ο πατέρας του Βασίλης επίσης παίζει σκάκι), ενώ από τα «σπλάχνα» του συλλόγου βγαίνουν ο Δημήτρης Κανέλλος, ο Αποστόλης Ακρίβος, οι αδερφοί Πρίνοι (Νίκος και Βασίλης), η Γεωργία Μαρουλή, οι αδερφές Φωτιάδου (Σταυρούλα και Φιλίππα, κόρες του Κλεάνθη) και … έπεται συνέχεια. Άλλωστε, γίνεται συστηματική προπονητική δουλειά στο σύλλογο και το φυτώριο έχουν αναλάβει οι άξιοι Κώστας Κοκόλιας και Δημήτρης Γαλανός.
Τις επόμενες χρονιές τα εσωτερικά πρωταθλήματα διεξάγονται τακτικά κάθε φθινόπωρο, με συνεχώς αυξανόμενες συμμετοχές. Τα «σκήπτρα» του πρωταθλητή από τον Κοκόλια παίρνει ο Τάσος Δρακόπουλος, τον οποίο ο Άγγελος Τζερμιαδιανός αποκαλεί «παγώνι», αλλά ο ίδιος επιβάλει να τον αποκαλούν «πολυχρονεμένο»! Την αμέσως επόμενη χρονιά (2008) ο Δρακόπουλος κατατάσσεται δεύτερος, πίσω από το νέο πρωταθλητή (και νέο «πολυχρονεμένο») Σπύρο Ιλαντζή.
Παλιά μέλη του συλλόγου συνεχίζουν να επανακάμπτουν. Μετά από χρόνια επαναδρα-στηριοποιούνται οι Τσίτουρας και Καχριμάνης, ενώ στο εντευκτήριο επανεμφανίζονται οι Σοφός και Λουπάκης. Με μεταγραφή επανέρχονται ο Νίκος Παναγόπουλος (από το σύλλογο έφυγε ως νεαρός ΥΜ και επανήλθε ως πατέρας και Μαιτρ FIDE), αλλά και οι Σιαφάκας (μαζί με το γιο του Νικόλα) και Αναιρούσης. Με μεταγραφή έρχονται στο σύλλογο οι Νίκος Τεπελένης, Στράτος Σιτζάκης, Δημήτρης Τουρκολιάς, Μιχάλης Χατζηγεωργίου, Μιχάλης Καταπότης, αλλά και η έμπειρη σκακίστρια Άντα Γεωργοπούλου.
Το εντευκτήριο της Ζηνοδότου σφύζει από ζωή. Εκτός από τουρνουά και προπονήσεις, γίνονται συναντήσεις καλλιτεχνικού σκακιού (με μαέστρο το Σπύρο Ιλαντζή!), διαλέξεις (κύρια από Κουρκουνάκη και Ανδρέα Τζερμιαδιανό), προπονητικά σεμινάρια (κι αυτά από τον Ηλία), ακόμα και ζωντανές μεταδόσεις διεθνών αγώνων με σχολιασμό (εδώ πολύτιμη αποδεικνύεται η τεχνική υποστήριξη του Νίκου Εφεντάκη).
Και τα σχέδια δεν σταματούν εδώ – η συνέχεια θα είναι ακόμα πιο εντυπωσιακή!
Γράφει ο Νίκος Εφεντάκης